„Leci Apelijotes pozad z tejże strony –
omawia swe lenistwo, że był zabawiony,
gdy królewnÄ™ omdlaÅ‚Ä… kraju wschodowego
do zdrowia powiewaniem przywróciÅ‚ pierwszego,
która mieszka na wyspie jeziora wielkiego,
BanalukÄ… siÄ™ zowie z urodzenia swego.”
H. Morsztyn (Historyja ucieszna o Królewnie Banialuce, 1620, RozdziaÅ‚ IX, w. 85-90)
Koncept projektowy znalazÅ‚ swój poczÄ…tek w historycznym romansie, a jego narracjÄ™ wyróżniajÄ… gÅ‚ówne elementy opowieÅ›ci symbolizujÄ…ce nadziejÄ™, wiarÄ™ i miÅ‚ość, zamrażajÄ…c je jako cechy architektoniczne w kierunku architektury zrównoważonej i etycznej, gdzie sama ekspresja jest celebrowana przez poezjÄ™.
Projektowany budynek, stylizowany jest na postać magicznej istoty (takiej jak wiatr Apelijotes, wskazujÄ…cy KsiÄ™ciu drogÄ™ do Królewny), anioÅ‚a z rozÅ‚ożystymi skrzydÅ‚ami i mglista twarzÄ…, symbolizujÄ…c nadziejÄ™ i wiarÄ™, poÅ‚Ä…czonÄ… z tajemniczoÅ›ciÄ… i ciekowoÅ›ciÄ….
„a z lekkich piór na ziemiÄ™ mokroÅ›ci padaÅ‚y –
skrzydÅ‚a wodÄ… spÅ‚ynęły, twarz chmura okryÅ‚a”
H. Morsztyn (Historyja ucieszna o Królewnie Banialuce, 1620, RozdziaÅ‚ IX, w. 44-45)
Obiekt skÅ‚ada siÄ™ z przeskalowanej „gÅ‚owy” zawieszonej nad gÅ‚ównym wejÅ›ciem, która obserwuje przybywajÄ…cych ludzi oraz dwóch części, w których konstrukcja formuje zgiÄ™te, uÅ‚ożone w spoczynku skrzydÅ‚a, sÅ‚użące do Å‚apania wiatru, zbierania wody deszczowej, a pokrycie ich panelami elewacyjnymi i dachem szedowym imituje ukÅ‚ad piór. Ma to za zadanie portretować magiÄ™, cuda i tajemnice nowoczesnego lalkarstwa.
Elewacja zawieszonego nad wejÅ›ciem gÅ‚ównym teatru zostaÅ‚a wykonana z póÅ‚przeźroczystych paneli. DziÄ™ki podÅ›wietleniu od Å›rodka i przenikajÄ…cemu Å›wiatÅ‚u na froncie budynku powstaje efekt gry cienie i można zaobserwować przeskalowane sylwetki ludzi spacerujÄ…cych po muzeum lalek. To rozwiÄ…zanie pozwala również na prowadzenie przedstawieÅ„ i projekcji na gÅ‚ównej elewacji budynku.
ÅšwiatÅ‚o odgrywa wiodÄ…cÄ… rolÄ™, nie tylko na elewacji budynku, ale również na posadzce i we wnÄ™trzu teatru wskazujÄ…c odwiedzajÄ…cym drogÄ™ po korytarzach bÄ™dÄ…c nieopuszczajÄ…cym ich przewodnikiem. WnÄ™trze sali gÅ‚ównej swojÄ… kolorystykÄ… nawiÄ…zuje do wnÄ™trza istniejÄ…cego teatru które jest dobrze znane odbiorcom i kojarzone z Teatrem Banialuka. ZostaÅ‚o zachowane w odcieniach czerni i czerwieni z dodatkiem purpurowego Å›wiatÅ‚a wskazujÄ…cego drogÄ™, jak jeden z baÅ›niowych wiatrów „przewodników”.
„Subsolanus wprzód stanie w szacie purpurowej”
H. Morsztyn (Historyja ucieszna o Królewnie Banialuce, 1620, RozdziaÅ‚ IX, w. 65)
W celu poÅ‚Ä…czenia tradycji z nowoczesnoÅ›ciÄ…, bardzo odważna bryÅ‚a teatru gÅ‚ównego zostaÅ‚a zestawiona z prostÄ… formÄ… dwóch skrzydeÅ‚, gdzie część z bibliotekÄ… zostaÅ‚a zaprojektowana w monumentalnym stylu, który jest charakterystyczny dla architektury obiektów publicznych (w tym bibliotek). UÅ‚atwia to identyfikacjÄ™ funkcji budynku oraz dziÄ™ki symetrycznemu podziaÅ‚owi elewacji zachowuje harmonie pierzei ul. WÅ‚adysÅ‚awa Broniewskiego. Natomiast wykorzystanie konceptu dachu szedowego do projektu Å‚apacza wiatru jest nawiÄ…zaniem do historii architektury zakÅ‚adów wÅ‚ókienniczych w Bielsku-BiaÅ‚ej i pracowni krawieckiej w teatrze.
Projekt stawia na innowacyjność i wykorzystanie efektu Venturiego w celu poprawy warunków miejskich oraz zapewniajÄ…c naturalnÄ… wentylacjÄ™ w budynku, a w szczególnoÅ›ci pracowni warsztatowych dziaÅ‚ajÄ…c na zasadzie tradycyjnych perskich Å‚apaczy wiatru używanych już w XIV wieku.

Bielsko-Biała | Polska
Teatr Lalek
Banialuka
Klient
Powierzchnia
Budżet
Przeznaczenie
Status
ZespóÅ‚
Miasto Bielsko-Biała
12 000 mkw
100m PLN
Edukacyjno-kulturowe
Konkurs, zamówienie publiczne – wyróżnienie
Piotr Åšmiechowicz
Luke Murray
Błażej Wendrowski